Generatief design

Zo'n vijf jaar geleden begon mijn interesse in Big Data, parametrisch ontwerpen en gebouwanalyses te groeien en ben ik me erin gaan verdiepen. Mijn doel was om voorbereid te zijn op eventuele veranderingen in ons vakgebied. Deze veranderingen zijn er nu, sneller dan verwacht, en wij werken er volop mee.

Generatief design, ook bekend als parametrisch design, kwam zo’n vier jaar geleden op. Dit domein zijn wij als RoosRos nu aan het verkennen. Bij generatief design programmeer je ontwerpstappen in plaats van ze te tekenen, waardoor je de uitkomst achteraf met een paar codeaanpassingen kunt wijzigen. Dit biedt flexibiliteit voor aanpassingen bij variabele veranderingen. Door analysesoftware, bijvoorbeeld om een daglichtsimulatie te doen of de gebruikte materialen te bepalen, kun je van je modellen snel de prestatie op dat vlak berekenen.

De volgende fase in deze ontwikkeling is het laten genereren van optimale uitkomsten door computers. Deze werkwijze hebben we bijvoorbeeld toegepast bij het ontwerpen van het Gilde Vakcollege in Roermond. De computer heeft op basis van regels talloze varianten gegenereerd, wat ons in staat stelde om de prestaties van die varianten te berekenen. Dit wordt prestatiegericht ontwerpen genoemd. De ontwikkeling is dus van parametrisch naar prestatiegericht. Eerst genereren, dan analyseren, dan optimaliseren. Daglicht, energie, materiaal, CO2 - alles kan worden berekend en snel aangepast. Prestaties worden steeds belangrijker en begrijpelijker.

De rol van ons als architecten verandert daardoor sterk. De interessante uitdaging is in mijn ogen de balans vinden tussen optimalisatie en esthetiek. Computers kunnen geen gevoel en emotie berekenen en ontwerpen, daar zijn – en blijven - wij voor nodig.

Computers en data kunnen ons wel helpen. Het toetsen van esthetiek en belevingswaarde, de moeilijk meetbare zachte kant, wordt makkelijker als er genoeg gegevens beschikbaar zijn en gebouwen daarop worden getoetst. Ditzelfde geldt voor gezondheid van gebouwen. Gezondheid draait om beleving, comfort en hoe het gebouw gedrag en dagelijkse routine stuurt. Als algoritmen ons kunnen helpen om deze factoren te verbeteren, dan maak ik daar graag gebruik van.

Ik geloof in het vroegtijdig omarmen van nieuwe digitale ontwikkelingen. Tegelijk moeten wij als architecten altijd de regie blijven houden. Prioriteren, afwegen, keuzes maken.