Verleden, heden en toekomst in nieuw kerkgebouw
Nieuws/27 January 2022De rol van een kerkgebouw in de hedendaagse maatschappij is anders dan de rol die datzelfde gebouw pakweg een halve eeuw geleden gehad zou hebben. Dus toen wij als RoosRos Architecten door de PKN Gemeente in Gorinchem werden uitgenodigd om een nieuwe kerk voor de hervormde gemeente te ontwerpen, hebben wij die nieuwe – en voortdurend veranderende – rol centraal gesteld. Het resultaat is een modern en multifunctioneel buurtgebouw dat transparant, licht en zeer uitnodigend is voor iedereen, gelovig of niet. Het gebouw maakt bovendien een respectvol gebaar naar een ander historisch Nederlands thema: de Hollandse Waterlinie.
Verdiept in het groen
Projectarchitecten Henk de Gelder en Anneloes Kattemölle ontwierpen de nieuwe kerk. Henk de Gelder vertelt: “Anneloes en ik hebben allereerst een plan gemaakt dat past binnen het gebied waar het gebouw komt te staan. In die nieuwe Gorinchemse wijk Hoog Dalem zijn er verschillende zones met eigen thema’s. Het thema van het gebied van dit project is de Hollandse Waterlinie. Kenmerkend voor de bunkers in de Hollandse Waterlinie is dat de functies vaak verdiept liggen in een aardewal met groen tegen het gebouw aan of op het dak. Het gebouw en ‘buiten’ overlappen elkaar en grijpen in elkaar. Ditzelfde concept hebben we toegepast op deze nieuwe kerk door het gebouw aan een zijde te laten verzinken in een wal en het groen te continueren over het dak.”
Met open armen
Vanaf de andere zijde is het gebouw juist open en uitnodigend. Het gebouw komt in een nieuwe wijk te staan, waar de hervormde gemeente de deur spreekwoordelijk altijd open wil hebben. Anneloes Kattemölle: “Daarom hebben we het gebouw aan de voorkant een knik gegeven, waardoor het je als het ware omarmt. Het gebouw ontvangt je met open armen, zoals de vader dat ook deed bij de verloren zoon. Iedere buurtbewoner, gelovig of niet, moet zich welkom voelen. Daarom vonden we het belangrijk dat je van buiten kunt zien wat er binnen gebeurt en hebben we de gevel op meerdere plekken transparant gemaakt. Hoe lager de drempel, hoe makkelijker je er immers binnenstapt.”
Licht en verlicht
Veranderende tijden betekenen niet dat je herkenbare symboliek overboord hoeft te gooien. Daarom gaven Kattemölle en De Gelder het gebouw een markante punttoren, zodat toch van grote afstand duidelijk is dat het een kerk is. Maar die toren kreeg wel een moderne twist. Henk de Gelder legt uit: “Wat ons betreft moet een moderne kerk licht en open zijn. Daarom hebben wij een deel van de kerktoren opengewerkt. Het daglicht valt vervolgens zo naar binnen dat het op het podium met het liturgisch centrum valt. Andersom werkt het ook: als de lichten in de kerk aan zijn, reflecteert dat in het kruis in de toren. Zo zien mensen in het schemer of donker aan het verlichte kruis dat de kerk open en is en hen daar verwelkomt.”
De nieuwe kerk van de PKN Gemeente in Gorinchem wordt medio 2022 in gebruik genomen