Rust in het gebouw

Bij aankomst valt hij meteen op: de lichte knik in het midden van de voorgevel. Alsof het gebouw bezoekers wil omarmen en welkom heten. Dat welkom geldt dagelijks voor onder anderen de leerlingen en ouders van twee basisscholen: CBS De Klim Op en Jenaplanschool De Wilgenhoek. “We zijn twee totaal verschillende scholen, maar als besturen trekken we samen op”, zegt Gina Mimpen, directeur van De Wilgenhoek. “We zijn trots op elkaars scholen, en dankzij onze verschillende identiteiten hebben ouders echt iets te kiezen.” Derrick Flach, planontwikkelaar bij aannemer BM Van Houwelingen, vindt dat bijzonder. “Dat twee gebruikers met zo’n verschillende visie op onderwijs elkaar zo goed weten te vinden en kiezen voor samenwerking, dat zie je niet overal.”

Éen entree
Vanwege het gevoel van saamhorigheid is bewust gekozen voor één gezamenlijke voordeur voor beide scholen. De entree komt uit in het hart van het Kindcentrum, dat het startpunt van het ontwerp van RoosRos vormde. In het midden van de grote hal staat een brede houten trap, met daarin verwerkt – we zijn tenslotte in Leerdam – glaskunst van kunstenaar Marinke van Zandwijk. Gina: “Voor onze minimaatschappij is ontmoeting heel belangrijk. Idealiter komen alle kinderen, leerkrachten en ouders via de centrale entree naar binnen. Maar om de doorstroming tijdens piekmomenten soepel te laten verlopen, zijn er ook aparte ingangen voor de kinderopvang en onderbouw.”

Podium
De centrale hal beschikt over flexibele, geluidsdichte wanden. Als deze gesloten zijn, ontstaat er een veilige speelplek voor kleuters. Wanneer ze openstaan vormt de hal een ideale presentatieruimte, in combinatie met een uitklapbaar podium en de trap als tribune. Gina heeft ‘moeten knokken’ voor dat podium, want presenteren is een essentieel onderdeel binnen het Jenaplanonderwijs. Kees de Bruine, adviseur en bouwkundig toezichthouder namens de gemeente Vijfheerenlanden: “Nadat Gina haar wensen kenbaar had gemaakt ben ik hiermee aan de slag gegaan. Er was geen standaardoplossing beschikbaar, dus we hebben samen met een aantal partijen een licht, eenvoudig in- en uitklapbaar podium laten ontwikkelen.”

Metselwerk
Voorbij de entree hebben de leerlingen van De Klim Op hun lokalen aan de linkerkant, die van De Wilgenhoek bevinden zich rechts. “Aan de buitenzijde is dit verschil subtiel zichtbaar in een iets andere tint metselwerk”, laat projectmanager Arie-Willem de Winter van RoosRos Architecten zien. “Binnen hebben we gekozen voor een uniforme hoofdopzet en kleurstelling in rustig olijfgroen en licht hout.” De scholen delen een toneel- en muzieklokaal en een kookklas. Verder is het verschil in identiteit duidelijk zichtbaar. De christelijke basisschool heeft een traditionele indeling met klassikale opstelling in rijen. De Jenaplanschool kent meer conceptonderwijs met leerpleinen. In dit deel van het gebouw zijn flexibele wanden aangebracht en opvallende elementen, zoals plafondhoge kunststof bomen, kleurrijke kasten en speelse leermiddelen.

Appartementen
Het Kindcentrum maakt deel uit van een voorzieningencluster tussen de nieuwe wijk Broekgraaf en Leerdam-West. Andere voorzieningen in deze wijk zijn een sportcomplex, een gezondheidscentrum en er worden zorgwoningen gebouwd. Bijzonder aan het project zijn de achttien appartementen boven de gymzaal en de ruimte van het kinderdagverblijf. Volgens Derrick is de combinatie wonen en onderwijs goed uitvoerbaar. “Je moet wel duidelijke afspraken maken over zaken als beheer en onderhoud, gevels en fundering, en installaties die deels door de school lopen. Ook is een splitsingsakte aanwezig tussen de Vereniging van Eigenaren en de gemeente als eigenaar van de school en de gymzaal.” De verschillende gebruiksfuncties brachten wel uitdagingen met zich mee. Zo moest voor de bewoners een aparte ingang worden gecreëerd. “Dat was best een puzzel,” zegt Arie-Willem. “Net als het voorkomen van geluidsoverlast. De vloer van de gymzaal is daarvoor zwevend gelegd, los van de constructie. Zo voorkom je dat het hele gebouw trilt door bijvoorbeeld het stuiteren van basketballen.”

Prognoses
Mocht het aantal leerlingen in de toekomst dalen, dan biedt het gebouw voldoende flexibiliteit om lokalen om te bouwen tot appartementen. Maar voorlopig is dat niet aan de orde. Het Kindcentrum heeft een sterke aantrekkingskracht op gezinnen uit Leerdam-West en de nieuwe wijk Broekgraaf. “We zitten nu al bijna aan onze taks van 550 leerlingen”, zegt Gina. “Het gebouw straalt warmte, rust en ruimte uit – dat trekt mensen aan. Ook het extra grote, natuurvriendelijke en klimaatadaptieve schoolplein is geliefd bij buurtkinderen en ouders.”

Energievoorziening
De bouw van het Kindcentrum verliep grotendeels volgens planning. Op één aspect na: de energievoorziening. Kees: “Die hadden we keurig op tijd aangevraagd, maar werd pas een maand voor oplevering gerealiseerd. Dat kwam mede door de vele trafohuisjes die in de wijk gebouwd moesten worden en door complexe vergunningprocedures en congestie op het stroomnet. Als ik nu zie wat we hier samen tot stand hebben gebracht, ben ik daar best trots op.”

Ontwerp op glas
Architect Ard Flipse: “De architectenselectie stond gepland in de periode dat we door Covid in een lock-down zaten. De presentatie van de selectie en de meeste workshops hebben collega Sander Ros en ik digitaal moeten doen. Via het scherm, schetsend op glas, is er gezocht naar een goede vertaling van de dromen en ambities van de verschillende gebruikersgroepen. Hoewel we sterk de voorkeur geven aan live co-creatie sessies blijkt dat ‘op afstand’ ontwerpen ook tot goede resultaten kan leiden. We zijn er trots op!”

Schooldomein