Bestaand zorgvastgoed 2.0

Vakmensen uit verschillende disciplines kwamen samen om hun perspectieven op dit actuele vraagstuk met ons te delen en in een hands-on werksessie daadwerkelijk met elkaar te sparren over zorg in de leefomgeving van morgen met de titel ‘Thuis, het nieuwe verpleeghuis, zorg verweven met het dagelijks leven.

Interactief seminar
Het seminar vond plaats in de inspirerende omgeving van de kapel van het voormalig klooster Catharinenberg in Oisterwijk, tegenwoordig eigendom van Stichting Amaliazorg. Het was opnieuw een groot succes. Deze bijeenkomst had als doel om op interactieve wijze samen oplossingen te bedenken en visies om te zetten in haalbare, duurzame en betekenisvolle concepten.

Angela Rokven, directeur van The Care Building Company, opende de middag. Angela: “Zorgvastgoed is meer dan een gebouw; het kan het hart van een leefgemeenschap zijn, mits we het goed benutten.”

Van instelling naar sociaal knooppunt
Sebastiaan Hendriks (Stichting Surplus) deelde vervolgens zijn toekomstvisie op ouderenzorg en vertelde over de transformatie van woonzorgcentrum De Breedonk in Breda van traditioneel intramuraal naar sociaal knooppunt in de wijk. Met uitgangspunten als: ‘Cliënten wonen niet op onze werkplek, wij werken waar zij wonen’ en ‘Van een solitair gebouw naar een sociaal knooppunt in de wijk voor mensen met en zonder intensieve zorgvraag’ hield hij een warm pleidooi voor het vooropstellen van de kwaliteit van leven en wonen, waar toenemende zorg een bijkomende behoefte is.

Samen leven centraal
Daarna sprak Iris Sophie Rook van Woonin over het project ‘Hof van Leeuwesteyn’, een gemixt wooncomplex voor ouderen die nu of in de toekomst zorg nodig hebben en gezinnen. Dit project is gerealiseerd in samenwerking met AxionContinu, die de zorgverlening op zich neemt.
De vraag die Woonin zich stelde, was hoe zij een sterke woongemeenschap konden maken. Ze hebben de focus in het complex gelegd op samen leven, waarbij vermindering van eenzaamheid en zorgvraag en het creëren van gevoel voor eigenaarschap over de woonomgeving belangrijke thema’s waren.

Nieuwe generaties over de zorg van morgen
Aansluitend volgden drie korte pitches van medewerkers van RoosRos Architecten. Elles, Vera en David deelden hun persoonlijke visie op ouderenzorg en wonen in hun eigen toekomst. Elles vertelde over een zorgzame leefomgeving als toekomst voor de zorg met als drie belangrijkste pijlers: (1) Gemeenschap en verbinding, (2) Zelfstandigheid en privacy, (3) Technologische ondersteuning. Volgens haar ligt de sleutel bij de focus op zo lang mogelijk bewust gezond leven. Vera gebruikte het Agnetapark in Delft als voorbeeld van haar ideale wijk: een, van oorsprong door fabriekseigenaren vanuit sociaal gedachtegoed ontwikkelde woon- en leefgemeenschap waarin mensen naar elkaar omkijken en waar community, duurzaamheid en gezondheid centraal staan. David gaf tenslotte zijn persoonlijke visie op toekomstige zorg voor ouderen die vooral draait om het verzekeren van een fijne laatste levensfase.

Thuis als het nieuwe verpleeghuis
Na de presentaties organiseerde John Mol een werkatelier, vanuit het thema Thuis, het nieuwe verpleeghuis, oud worden waar je woont. Van instelling naar omgeving en de rol van bestaand vastgoed in de zorgtransitie. In deze interactieve sessie werkten de deelnemers in vier groepen aan verschillende casussen. Doel was het ontwikkelen van toekomstgerichte woonconcepten. De casussen waren gebaseerd op vier typen leefomgevingen: de Vinex-wijk, de volkswijk, het kleine plattelandsdorp en de villawijk. Uit de discussies kwamen waardevolle inzichten naar voren, zoals het belang van gemeenschapsvorming ter bestrijding van eenzaamheid en het bevorderen van een actieve levensstijl bij ouderen. Ook werden oplossingen besproken die ouderen in staat stellen zo lang mogelijk zelfstandig thuis te blijven wonen. De nadruk lag daarbij op het creëren van plekken waar geleefd wordt – in plaats van plekken waar enkel zorg wordt verleend en die daardoor meer zijn dan alleen zorglocaties.

Bouwen met wat er al is
De komende decennia zullen we niet alleen nieuwe oplossingen moeten bedenken, maar ook slimmer en zorgzamer moeten omgaan met wat er al is. Het herpositioneren van bestaand zorgvastgoed - én het integreren van zorg in bestaande woonwijken - wordt een cruciale opgave. Ouderenzorg zal zich steeds minder afspelen in aparte instellingen, en steeds meer verweven raken met het dagelijks leven, de buurt, en het huis waarin mensen oud worden.